Cập nhật vào 30/03
Mặc dù đã thắt chặt quản lý đối với việc sản xuất và phân phối thuốc nhưng trên thực tế vẫn có không ít thuốc tây giả trôi nổi trên thị trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người sử dụng. Vậy cách nhận biết chúng như thế nào để tránh “ tiền mất tật mang”?
1. Thuốc tây giả là gì?
Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế Thế giới – WHO: Thuốc giả là sản phẩm được gắn nhãn hiệu sai một cách gian dối và có chủ đích về đặc tính hoặc nguồn gốc. Thuốc giả có thể bao gồm sản phẩm với đúng hoặc sai hoạt chất, không có hoạt chất hoặc không đủ hàm lượng hoạt chất hoặc với bao bì giả.
Theo Khoản 33 Điều 22 Luật Dược 2016, thuốc giả là thuốc được sản xuất thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Không có dược chất, dược liệu;
- Có dược chất không đúng với dược chất ghi trên nhãn hoặc theo tiêu chuẩn đã đăng ký lưu hành hoặc ghi trong giấy phép nhập khẩu.
- Có dược chất, dược liệu nhưng không đúng hàm lượng, nồng độ hoặc khối lượng đã đăng ký lưu hành hoặc ghi trong giấy phép nhập khẩu, trừ thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng quy định tại Khoản 32 Điều 2 Luật Dược 2016 trong quá trình bảo quản, lưu thông phân phối;
- Được sản xuất, trình bày hoặc dán nhãn nhằm mạo danh nhà sản xuất, nước sản xuất hoặc nước xuất xứ.
2. Cách nhận biết thuốc tây giả
Nếu không may uống phải thuốc giả, nhẹ thì thuốc không có tác dụng, không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, tuy nhiên nếu nghiêm trọng có thể dẫn đến tử vong. Do đó, khi mua thuốc, người tiêu dùng có thể phân biệt thuốc tây giả dựa vào một số dấu hiệu sau đây:
Kiểm tra bao bì sản phẩm
Trao đổi với sonnguyen.com.vn – Xưởng in giá rẻ tại Hà Nội, chúng tôi được biết có thể nhận định thuốc giả qua bao bì bên ngoài. Bao bì của thuốc giả thường không đúng quy định: Thông tin nhãn phụ bằng tiếng Việt đối với hàng hóa nhập khẩu, quy định về số lô hàng, hạn sử dụng (hàng giả hạn sử dụng thường lâu hơn, hoặc hàng hết hạn được dập lại thì hạn sử dụng sẽ nhòe hoặc không rõ nét), thuốc giả có in thêm dòng chữ báo cáo tác dụng phụ đối với người sử dụng liên quan đến những thiếu sót của chất lượng thuốc.
Góc chia sẻ: Nếu có nhu cầu in decal tem nhãn, bạn có thể tham khảo dịch vụ tại mục In decal giá rẻ.
Kiểm tra hình thức viên thuốc
Ở cách này, bạn cần nhận biết được tính đồng nhất màu sắc, kích thước, hình dạng… của thuốc:
- Thuốc bị vỡ, xuất hiện nhiều bột vụn: Quá trình sản xuất thuốc không đạt chất lượng dễ khiến thuốc bị mài mòn, nghiền nát hoặc vỡ khi vận chuyển.
- Màu sắc: Viên thuốc giả có thể xuất hiện những vết lốm đốm, biến màu hoặc màu không đồng nhất do chất lượng thuốc không đạt chuẩn. Màu thuốc có thể kém bền trong môi trường nhiệt độ, ánh sáng… dẫn đến phai màu, đổi màu.
- Hình dạng: Kích thước, hình dạng thuốc giả có thể không đều nhau, to hơn hoặc nhỏ hơn trong 1 lô thuốc hoặc so với thuốc thật.
Kiểm tra qua tin nhắn
Khi những việc làm trên vẫn chưa khiến bạn tin tưởng hãy thử ứng dụng của tập đoàn dược phẩm Pfizer (Mỹ) tại Việt Nam. Họ cho phép bạn kiểm tra thuốc qua tin nhắn điện thoại. Đầu tiên, bạn gỡ nhãn trên hộp thuốc sẽ thấy một mã xác minh 15 ký tự. Sau đó, gửi mã xác minh qua tin nhắn đến số 8069, bạn sẽ nhận được 1 tin nhắn thông báo sản phẩm là hàng chính hãng hay không.
Dịch vụ xác minh sản phẩm bằng tin nhắn chỉ được áp dụng tại Việt Nam. Tin nhắn chỉ xác nhận hàng chính hãng một lần duy nhất, nếu bạn nhận được thêm tin nhắn sẽ là 1 hướng dẫn khác.
Khi đang ở bên ngoài lãnh thổ Việt Nam, bạn sử dụng dịch vụ xác minh trực tuyến bằng cách vào website: http://h.k16w.com/pfzviet, nhập mã xác minh và ấn phím “validate”(“xác minh”), hệ thống sẽ kiểm tra sản phẩm và thông báo kết quả trên màn hình ngay sau đó.
Kiểm tra mã code
Hiện nay, hầu hết các sản phẩm đều có mã vạch hoặc mã qr code, do đó việc kiểm soát hàng cũng sẽ trở lên dễ dàng hơn, với việc quét mã qr code gắn trên sản phẩm bạn có thể nhanh chóng truy xuất được toàn bộ thông tin từ thành phẩm cuối cùng về nơi sản xuất ban đầu.
Theo đó, bạn hãy quan sát kĩ trên bao bì nhãn mác, xem mã code đó được gắn ở vị trí nào, tiếp đến có thể tải phần mềm truy xuất nguồn gốc Agricheck hoặc sử dụng các ứng dụng quét mã qr thông dụng như: zalo, adwords,… và thực hiện việc quét mã code sản phẩm.
Cách thức khá đơn giản, chỉ cần mở ứng dụng lên, tìm đến biểu tượng mã qr code hoặc tính năng quét mã code, sau đó để điện thoại vào gần vị trí mã code sao cho có thể nhìn thấy hình ảnh mã code đó. Lúc này, toàn bộ thông tin về sản phẩm sẽ được hiển thị một cách rõ ràng và chi tiết: nguồn gốc xuất xứ, cở sở sản xuất,..thậm chí là số điện thoại của nhà sản xuất. Bạn có thể liên hệ để xác thực sản phẩm của mình có phải hàng chính hãng hay không.
Tham khảo thêm: Cách nhận biết tem giả
3. Những loại thuốc tây nào hay bị làm giả?
Bất kể loại thuốc nào đang bán chạy trên thị trường thì chỉ một thời gian ngắn sau đó thuốc giả sẽ xuất hiện. Từ loại thuốc rẻ nhất, chữa các bệnh thông thường cho đến các loại thuốc nhập khẩu đắt tiền, cứ kiếm được lợi nhuận là sẽ bị làm giả.
Các loại thuốc giả, thuốc nhái này có thể chứa bất cứ thành phần nào từ phấn viết bảng, bê-tông nghiền, acid boric hoặc những chất tệ hơn thế. Những chất và hợp chất này không chỉ gây ra các phản ứng dị ứng, kháng thuốc,… mà còn gây nên nhiều bệnh nguy hiểm khác như: lao phổi, các bệnh đường ruột,…
Dựa vào thông tin kiểm nghiệm của cơ quan quản lý dược phẩm và kết quả điều tra các ổ làm thuốc giả của công an, một số loại thuốc dễ bị làm giả nhất như sau:
- Các nhóm thuốc nam dược, đông dược
- Các loại thực phẩm chức năng
- Các loại thuốc bổ, vitamin trẻ em.
Thủ đoạn làm giả thường là mua các loại tân dược trong nước với giá rẻ hoặc các loại thuốc hết hạn sử dụng, cho vào chai lọ và đóng nhãn mác mới. Từ đó, thuốc chữa dạ dày thành kháng sinh, nước cất thành thuốc tiêm, nước đường thành siro chữa ho cho trẻ em,…
4. Thuốc giả hại sức khỏe như thế nào?
Theo PGS-TS Trương Văn Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Dược học TPHCM, cho biết thuốc giả gây ra tác hại lớn cho sức khỏe người bệnh như phản ứng dị ứng, nhiễm độc kim loại nặng, dễ kháng thuốc. Nguy hiểm hơn, thuốc giả còn gây ra tình trạng vô hiệu các giải pháp điều trị để cứu sống người bệnh.
Bệnh nhân uống phải thuốc giả không những không khỏi bệnh mà còn “rước” thêm bệnh. Ngộ độc nhẹ có thể qua khỏi, tuy nhiên nếu ngộ độc nặng có thể dẫn tới suy thận, suy gan, nhiễm trùng máu và tử vong. Tại Trung tâm chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) đã từng tiếp một bệnh nhân bị ngộ độc với các triệu chứng đau bụng kéo dài, sốt… không rõ nguyên nhân.
Khi tiến hành siêu âm ổ bụng mới phát hiện trong dạ dày bệnh nhân có rất nhiều các vỏ thuốc con nhộng. Nguyên nhân được xác định do bệnh nhân này đã uống phải thuốc giả, vỏ thuốc không được hòa tan như thuốc thật và thứ bột trong các viên thuốc giả đã ứ đọng trong dạ dày gây ngộ độc toàn thân…
Ngoài những tác hại đối với sức khỏe người bệnh, thuốc giả con làm ảnh hưởng xấu đến uy tín của thương hiệu thuốc, gây thiệt hại về kinh tế.
4. Làm thế nào để tránh mua phải thuốc tây giả?
Hiện nay, sự tinh vi trong các công đoạn làm giả đã đạt đến ngưỡng chẳng thua kém gì hàng thật. Tuy vậy, vẫn có một số cách để có thể giúp mua được hàng chất lượng.
- Lựa chọn địa chỉ mua hàng uy tín, được nhiều người tin cậy: Các hiệu thuốc lớn, hiệu thuốc của nhà sản xuất, nhà thuốc bệnh viện.
- Để ý đến giá: Giá tiền không phải yếu tố quyết định nhưng sản phẩm chính hãng thường không có giá quá rẻ. Nếu rẻ quá thì bạn nên cân nhắc.
- Chọn sản phẩm nguyên hộp: nên mua các sản phẩm vẫn còn nguyên niêm phong (seal) và giấy bóng kính.
- Để ý các chi tiết trên hộp: Hàng chuẩn thường có vỏ hộp được in cẩn thận, rõ ràng, hài hoà về mặt thẩm mỹ và cực kỳ ít lỗi sai.
Thông tin được chia sẻ bởi Sơn Nguyên – xưởng in uy tín tại Việt Nam. Nếu bạn có nhu cầu in tem nhãn, in quảng cáo, in catalog,… bạn có thể liên hệ theo thông tin sau:
Công ty cổ phần in Sơn Nguyên
Website: sonnguyen.com.vn
Địa chỉ: Đội 8 Vĩnh Trung, Đại Áng, Thanh Trì, Hà Nội
Hotline: 0979 26 22 30
Email: congtyinsonnguyen@gmail.com
Một số tin tức về lĩnh vực in ấn bạn có thể tìm hiểu thêm
